Contents:
- Samenvatting
- 1 Inleiding
- 1.1 Probleemstelling en plan van behandeling
- 1.2 Gebruiksmodaliteiten gedigitaliseerd erfgoed
- 2 Mechanismen van rights clearance
- 2.1 Inleiding
- 2.2 Individuele licenties
- 2.3 Collectieve licenties
- 2.4 Vrijwaring en aansprakelijkheidsbeperking
- 2.5 Wettelijke oplossingen voor het outsiderprobleem
- 2.6 Evaluatie
- 3 Vergoedingsgrondslagen
- 3.1 Inleiding
- 3.2 Economische theorie
- 3.3 Vergoedingsfactoren bij schadevergoeding wegens auteursrechtinbreuk
- 3.4 Vergoedingsfactoren bij misbruik van auteursrecht
- 3.5 Vergoedingsfactoren bij collectieve licenties
- 3.6 Vergoedingsgrondslagen en factoren bij wettelijke vergoedingsrechten
- 3.7 Tarieven voor digitaal gebruik in de praktijk
- Bronnenlijst
David Korteweg en prof. Bernt Hugenholtz van het IViR hebben, m.m.v. Joost Poort van het SEO, in opdracht van Beelden voor de Toekomst onderzoek gedaan naar de efficiënte oplossingen voor de auteursrechtelijke problemen bij massadigitaliseringsprojecten en naar de vraag volgens welke grondslag een redelijke vergoeding is te calculeren bij een zo compleet mogelijk, optimaal toegankelijk en betaalbaar digitaal archief. Als oplossing voor de rights clearance bij grootschalige digitaliseringsprojecten bevelen de onderzoekers aan om via twee ondersteunende wettelijke maatregelen ervoor te zorgen dat de toestemming van de enorme aantallen rechthebbenden via Collectieve Beheersorganisaties (CBO’s) is te regelen. Voor het vaststellen van de hoogte van de vergoedingsgrondslagen identificeren de onderzoekers twee verschillende benaderingen. Vergoedingen die gebaseerd zijn op 1. het feitelijk gebruik door eindgebruikers van het digitaal beschikbaar gestelde materiaal of 2. het verwachte gebruik door eindgebruikers en de verwachte (maatschappelijke) waarde van dit gebruik. Volgens de onderzoekers zijn er geen eenduidige objectieve criteria voor het bepalen van vergoedingen aan te wijzen en zullen de te betalen vergoedingen altijd een resultaat zijn van onderhandelingen tussen erfgoedinstellingen en CBO’s. In de praktijk blijken een aantal uitgangspunten voor licentievergoedingen aan de belangen van rechthebbenden en erfgoedinstellingen te voldoen. Zo is er een voorkeur voor licenties met onbepaalde tijd of lange looptijd, en zouden vergoedingen moeten bestaan uit een variabel (op basis van omvang van het gebruik) en een vast gedeelte (op basis van de aard van het gebruik). Voor het bepalen van het vaste gedeelte bevelen de onderzoekers aan om rekening te houden met het maatschappelijke belang van toegang tot erfgoed. De meeste partijen blijken ervoor te kiezen om de vergoeding te relateren aan de hoeveelheid materiaal dat digitaal beschikbaar wordt gesteld door de erfgoedinstelling. Het verwachte of feitelijke gebruik door de eindgebruiker van deze werken wordt (nog) niet in de vergoeding meegenomen. Vastgelegde tarieven, ook bij een pilot, kunnen een eigen leven gaan leiden. Summary in English.
Goed leesbare en boeiende uiteenzetting van de huidige praktijk van licenties en vergoedingen met waardevolle aanbevelingen om de auteursrechtenkwestie bij grootschalige digitaliseringsoperaties structureel aan te pakken.