Contents:
- Introduction
- Methodology
- Results
- Discussion
- Conclusion
- References
Dit artikel onderzoekt de mogelijkheden voor culturele en erfgoed instellingen om op niet-commerciële basis digitale culturele werken te kunnen hergebruiken. Bibliotheken juichen veelal open access tot academisch onderzoek toe. Tegelijkertijd beperken musea en archieven juist de toegang tot hun digitale collecties. De resultaten van een onderzoek uit 2008 naar archieven, bibliotheken en musea in de V.S. presenteren gegevens over de motivatie om de toegang tot en gebruik van digitale cultureel erfgoedcollecties te controleren. Onderzocht is ook welke factoren die controle verstoren en de mate van bezorgdheid over de verschillende mogelijkheden van ongeautoriseerd gebruik. In de discussie pleiten de auteurs ervoor dat erfgoedinstellingen hun hergebruik beleid herzien en zodanig ontwikkelen dat het tegemoet komt aan de diverse juridische en ethische eisen die kleven aan de diverse soorten collecties. Uiteraard bepaalt de content uiteindelijk het beleid: een natuurhistorisch museum met een collectie culturele werken van indianen heeft andere zorgen als het om toegang en hergebruik gaat, dan een museum voor schone kunsten. In de praktijk blijkt men te kiezen voor de volgende soorten van gecontroleerde toegang: Commons collection ; Posted terms and conditions ; Click–through controlled reuse ; Account controlled reuse ; Negotiated permission en No digitization. Bovendien is het hergebruik te sturen door de wijze van beschikbaarstelling, bijvoorbeeld in lage beeldkwaliteit (low-resolution). Verschenen in nummer 11 van het internettijdschrift First Monday.
Interessant onderzoek en discussie, aangezien AV-collectiehouders met dezelfde problematiek worstelen als musea en archieven. Inspirerend pleidooi, ook voor Nederlandse AV-archieven, om te differentiëren binnen de collectie en dat deel dat behoort tot de zogenaamde ‘Commons collections’ (digitaal cultureel erfgoed dat gratis en zonder toestemming door derden is te hergebruiken) actief in de publiciteit te brengen. Dat is immers al een belangrijke maatschappelijke bijdrage, die het bestaansrecht van erfgoedinstellingen rechtvaardigt.
De referenties bieden inzicht in de argumenten voor en tegen open access tot digitale content.